تأثیر ناپایداری سیاسی بر مفاسد اجتماعی قاضیانِ ایران در قرن هشتم قمری براساس متون منظوم

قاضیان از موقعیت مهمی در نظام قضایی و اداری ایران در قرن هشتم قمری برخوردار بودند. آنان زیر نظر قاضی‌القضات و کارگزاران سیاسی به‌ فعالیت می‌پرداختند. وظیفۀ آنها رسیدگی به‌ دعاوی و مشکلات قضایی مردم بود. در این قرن، ایران برخلاف گذشته تمرکز و یکپارچگی سیاسی نداشت و گرفتار بی‌ثباتی شده ‌بود. جدالِ همیشگیِ سلسله‌های محلی با یکدیگر، باعث گسترش ناامنی شده بود. شریان‌های اقتصادی از کار افتاده و ناهنجاری‌های اخلاقی و اجتماعی افزایش یافته‌ بود. در این پژوهش، براساس منابع منظوم و با روش تبیین علّی تلاش شده ‌است به ‌این مسئله پرداخته شود که ناپایداری سیاسی چه ‌تأثیری بر مفاسد اجتماعی قاضیان ایران در قرن هشتم قمری داشته است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که ناامنی نقطۀ عزیمت بسیاری از تحولات ایران در این قرن بوده و موجب چندگانگی و تضاد اجتماعی، واپس‌گرایی و گسترش انحرافات اخلاقیِ قاضیان شده‌ بود. با توجه به نابسامانی سیاسی، مفاسد اجتماعی قضات بیشتر شد و باعث شده‌ بود تا گروهی از قاضیان بی‌دانش، رشوه‌خوار، ریاکار و بی‌اخلاق روی ‌کار آیند.